JavaScript must be enabled in order for you to use Google Maps.
However, it seems JavaScript is either disabled or not supported by your browser.
To view Google Maps, enable JavaScript by changing your browser options, and then try again.

ZESPÓŁ SZKÓŁ W TYCZYNIE
ul. Grunwaldzka 25
36-020 Tyczyn
tel./fax 17 22 19 221, 17 22 19 362

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Orkan Władysław, właściwie Franciszek Smreczyński, pierwotne nazwisko Smaciarz (1875-1930), polski prozaik, dramaturg, poeta. Pochodził z ubogiej góralskiej rodziny. Gimnazjum ukończył w Krakowie, ale do końca życia gospodarował w rodzinnej Porębie Wielkiej.

Był w bliskich kontaktach z krakowskim środowiskiem literackim, szczególnie z orientacją Młodej Polski. Zasłużony dla rozwoju kultury w Zakopanem, m.in. jako założyciel Towarzystwa Pisarzy Polskich. Przyjaźnił się z poetami ukraińskimi, zwłaszcza W. Stefanykiem i B. Łepkim, czego wynikiem były antologie, np.: Młoda Ukraina (1908), Antologia współczesnych poetów ukraińskich (1911).

Współpracował z ruchem ludowym w Galicji i jego prasą, m.in. z Przyjacielem Ludu. Sympatyzował z lewicą, szczególnie z I. Daszyńskim i J. Marchlewskim, poparł rewolucyjny Polski Związek Ludowy. Wspierał ideę regionalizmu, był działaczem Związku Podhalan, współzałożycielem Gazety Podhalańskiej (1913), brał udział w pracach Związku Teatrów i Chórów Włościańskich. W czasie I wojny światowej był oficerem Legionów Polskich, służąc w kompanii tzw. czwartaków.

Debiutował patriotycznym poematem Nad grobem Matki (1896). Swoje utwory prozatorskie poświęcił głównie chłopom, ich życiu i obyczajom, ukazując nędzę oraz jej negatywne skutki społeczno-moralne, np.: zbiory opowiadań Nowele (1898) i Nad urwiskiem (1900), powieść Komornicy (1900), dramaty Postronni (1897, współautor Sewer) i Skapany świat (inny tytuł Pomsta, 1899, wystawienie 1902, wydanie 1903), zbiór wierszy Z tej smutnej ziemi (1903).

Powieść W Roztokach (1903) jest na poły utopijną wizją przyszłości wsi, rządzonej kolektywnie i sprawiedliwie, choć główny bohater Franek Rakoczy przegrał. Dalszy ciąg jego dziejów ukazał pisarz w dramacie Franek Rakoczy (1908). Tragiczne, a nawet katastroficzne akcenty zawiera powieść Pomór (1910). Podobnie w Drzewiej (1912), której bohaterami są legendarni osadnicy w Gorcach walczący z bezwzględną przyrodą.

Cierpienia ludu i ważną rolę społeczną, jaką mu przyznawał pisarz, zaakcentował w epickiej powieści Kostka Napierski (1904, wydanie 1925) i w dramacie Ofiara (1899, wydanie 1905), gdzie mowa o rabacji 1846. Poparł rewolucję 1905 w zbiorze Pieśni czasu (1915), zaś doświadczenia wojenne ocenił bardzo krytycznie w Drodze Czwartaków (1916).

Także m.in. dramat Widma (1917-1927) i powieść Czantoria (1928-1929). Dzieła (tom 1-14, 1960-1972), Nowele zebrane (tom 1-2, 1951-1952), Wybór pism (1953).

Tyczyn został założony na mocy dokumentu lokacyjnego wystawionego 14 marca 1368 roku przez Kazimierza Wielkiego. Nazwa miasta pochodzi od pierwszego wójta - Bartolda zwanego Tyczner. Początkowo miasto było własnością królewską. Później jego właścicielami były znakomite rody Pileckich, Kostków, Branickich, Potockich. Od lat dwudziestych XIX stulecia dobra tyczyńskie należały do rodziny Wodzickich. Pierwsze wzmianki o Wodzickich - krakowskim rodzie mieszczańskim, datowane są na XV wiek. W późniejszych stuleciach Wodziccy należeli do najbardziej wpływowych i najbogatszych rodzin magnackich w Krakowie. Wyrazem uznania dla politycznej i wojskowej działalności członków tego rodu była nobilitacja Wodzickich, której dokonał Jan III Sobieski w 1676 roku. W 1828 roku Piotr Wodzicki kupił dobra tyczyńskie. Po nim majątek dziedziczyli Józef i Aleksander. Spadkobiercą Aleksandra Wodzickiego był jego syn - Ludwik. Ludwik Wodzicki urodził się w 1834 roku w Krakowie. Po ukończeniu nauki w gimnazjum w Rzeszowie i Krakowie podjął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, które później kontynuował w Paryżu i Wiedniu. Walcząc w powstaniu styczniowym uzyskał stopień porucznika. Karierę polityczną rozpoczął w wieku 25 lat, działając zarówno w kraju jak i na emigracji, od 1877 roku był marszałkiem Sejmu Krajowego.

W 1862 roku hrabia Ludwik Wodzicki rozpoczął budowę pałacu w Tyczynie. Budynek pałacu na rzucie zbliżonym do kwadratu zajmuje powierzchnię 1150 m2. Jednopiętrowy pałac posiada jednotraktowy układ wnętrz dookoła prostokątnego holu. Pomieszczenia rozmieszczone są w układzie amfiladowym. Fasadą frontową pałac zwrócony jest ku stronie wschodniej. Bryłę pałacu uzupełniają dwie wieloboczne wieże od strony południowej, zwieńczone attyką. Elewację południową wzbogaca także dwukondygnacyjna loggia filarowo-arkadowa, nad którą znajduje się pamiątkowa tablica z napisem: "R. P. 1869 ukończyli Dom ten Ludwik i Jadwiga z Zamojskich Wodziccy". Eklektyczny pałac został nakryty dachem wielospadowym i świetlikiem podwieszonym. Wkrótce po zbudowaniu pałacu przystąpiono do dalszej rozbudowy. W 1881 roku według projektu Tadeusza Stryjeńskiego wzniesiono pawilon gościnny na rzucie kwadratu. Umieszczono go na linii elewacji północnej pałacu. Kolejne prace budowlane rozpoczęły się w 1892 roku. Ich efektem były zmiany w bryle pałacu oraz nowa oficyna na rzucie prostokąta, z którą pałac otrzymał komunikację poprzez pawilon. Zespół pałacowy otoczony jest z trzech stron parkiem krajobrazowym, założonym w drugiej połowie XIX wieku. Ogrody rozplanowane zostały na rzucie prostokąta z kilkoma drogami dojazdowymi, z których główna aleja rozgałęzia się w centralnej części parku na dwa podjazdy. Główna brama wjazdowa znajduje się na osi bocznej pałacu. Drzewostan parku jest mieszany, około 50 drzew otrzymało status pomników. Po śmierci Ludwika Wodzickiego w 1894 roku dobra tyczyńskie odziedziczyła jego córka Izabella, która wraz z mężem Januszem Radziwiłłem sprzedała je w 1911 roku Witoldowi Uznańskiemu. W czasie pierwszej i drugiej wojny światowej pałac nie poniósł większych strat. Po 1944 roku posiadłość tyczyńska została przejęta przez Skarb Państwa. Pałac stał się siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.